Kerkhof

Het kerkhof bij het Witte Kerkje

Rond het Witte Kerkje ligt van oudsher een kerkhof, dat tot 1923 fungeerde als de begraafplaats voor Gasselte. Na de ingebruikneming van de begraafplaats aan de Borgerweg zijn er nog enkele begravingen geweest als de familie van de overledene een grafplaats had.

De laatste begraving was in 1977. Sinds 2001 is het onderhoud toevertrouwd aan de werkgroep Historisch Kerkhof van de Stichting Vrienden van het Witte Kerkje. In mei 2003 is het kerkhof aangemerkt als rijksmonument.

In 1995 verleende de toenmalige gemeente Gasselte toestemming om aan de noordkant van de kerk, het deel waar geen grafstenen bewaard zijn gebleven, asverstrooiingen te laten plaatsvinden. Van deze mogelijkheid wordt in toenemende mate gebruik gemaakt. Vooral na het moment dat in januari 2008 een nieuw gedenkteken is geplaatst.

Nabestaanden die geen gebruik willen maken van het strooiveld bij een crematorium of een urn niet willen plaatsen in de urnenmuur op de begraafplaats of die daar laten begraven, hebben hierdoor de mogelijkheid de as van hun dierbaren te verstrooien in de omgeving waarmee de overledene een band had. Een specifieke binding met het Witte Kerkje is daarvoor niet noodzakelijk. 
Het kerkbestuur biedt deze mogelijkheid als dienst aan de gemeenschap en brengt die daarom graag onder de aandacht van belangstellenden.

Meer Informatie over de gang van zaken en kosten:
Contact: Jan Vermeer 
Tel: 0592-263525
E-mail: janvermeer@farlake.net

In de Verbinding van de maanden april en mei gaat Jan Vermeer, namens de kerkhofcommisse, uitgebreid in op het historisch kerkhof dat, onder voorbehoud in verband met 'corona', op zaterdag 6 juni weer helemaal wordt opgeknapt.

Het historisch kerkhof

Sinds 2001 ben ik betrokken bij het historisch kerkhof rond ons Witte Kerkje in Gasselte. Was amper aangetreden als lid van – wat nu heet – het college van kerkrentmeesters en men was bezig een stichting op te richten die zich bezig zou gaan houden met het onderhoud van het kerkhof.

Er was een aanvraag in behandeling bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg om in aanmerking te komen voor erkenning van het kerkhof als Rijksmonument volgens de Monumentenwet 1988 van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

Om de kans op die erkenning te vergroten was het beter om een afzonderlijke groep personen – verenigd in een stichting – te kunnen presenteren die zich bezig zou houden met het beheer van het kerkhof. De vorming van die groep was gaande en werd afgerond begin 2002 bij de oprichting van de Stichting Behoud Historisch Kerkhof Gasselte. De financiële basis voor de stichting was gelegd door een legaat dat is geschonken door een nazaat van de familie Prins, waarvan velen zijn begraven op het kerkhof.

Rijksmonument

Het belangrijkste doel in 2002 was om de toestand waarin de graven zich toen bevonden te conserveren en zo mogelijk te verbeteren. In 2003 werd aan het kerkhof de status van Rijksmonument toegekend. Een groep gevormd door de vijf bestuurders van de stichting aangevuld met vrijwilligers uit Gasselte en omgeving heeft zich gezamenlijk, maar ook wel individueel, de eerste jaren enthousiast met al het noodzakelijk werk bezig gehouden, zodat in april 2005 vastgesteld wordt ‘dat de opknapmorgens en de positieve werking die van een goed onderhouden kerkhof uitgaan, zijn vruchten afwerpt’.

Met aanvankelijk twee en later één schoonmaakmorgen per jaar en wat incidentele werkzaamheden is het lang gelukt het een oud, maar goed onderhouden kerkhof te laten lijken. Maar vooral in de afgelopen twee jaar komen er op steeds meer plekken tekenen van achterstallig onderhoud naar voren. ‘Tijd om aan de bel te trekken’!

Afspraken

Dat heeft de ‘kerkhofcommissie’ – zoals het oorspronkelijke stichtingsbestuur nu genoemd wordt nadat in 2006 de activiteiten onderdeel zijn geworden van de Stichting Vrienden van het Witte Kerkje – dan ook gedaan en wat afspraken gemaakt om dit jaar te proberen het enthousiasme bij zichzelf te doen herleven, maar vooral ook aan anderen in Gasselte over te dragen.

Gasselte is een mooi, gezellig, rustig en lang bestaand dorp op de Hondsrug. Met slechts een paar echte monumenten: een aantal boerderijen, pastorie de Weem, het Witte Kerkje en het kerkhof daar omheen. En vooral die laatsten zijn beeldbepalend in de oude dorpskern. Dus waard om behouden te blijven. Ja, te koesteren als het ware. Niet alleen door hen die hier van oudsher hun wortels hebben, maar ook door hen die hier later zijn komen wonen, of - zoals ik – er vaak komen.

Daarom vertrouwen wij dat er zich in de komende periode belangstellenden melden om de lichte organisatorische werkzaamheden, maar vooral de praktische werkzaamheden, te ondersteunen en op termijn over te nemen van een paar 80-plussers in de commissie. Zodat het kerkhof echt behouden wordt.

Schoonmaakmorgen

In het afgelopen najaar heb ik aan een viertal bijeenkomsten deelgenomen waar in theorie en praktijk aandacht werd besteed over beheer een behoud van begraafplaatsen. De opgedane kennis, maar vooral ook de contacten die daar gelegd zijn met deskundigen, gaat benut worden in de komende maanden als aanloop naar de eerstvolgende schoonmaakmorgen op zaterdag 6 juni, vanaf 9.00 uur. (Noteert u die datum alvast?!!) Met hulp van buitenaf probeert de commissie een plan te maken voor het onderhoud en het aanvragen van subsidies om dat mogelijk te maken.

Mede namens de kerkhofcommissie.

Jan Vermeer